วิเคราะห์ปัญหา เรื่องการเหยียบผ้าขาวของภิกษุ (ต่อ)

          เรื่องอื้อฉาวที่เกิดขึ้นครั้งแลวครั้งเลา เรื่องภิกษุกับสตรีนั้นมิใชเพราะความประมาทไมคิดปองกันไวกอนดอกหรือ? 

             อาจมีผูแยงวาการรับบิณฑบาตจากสตรีจะมิใกลชิดกวาหรือ?          ทําไมจึงมาสนใจแตเรื่องการ  เหยียบผาขาว? 

          ขอนี้ ขอตอบวา การบิณฑบาตเปนนิสัย (สิ่งที่ตองอาศัย) ขอ ๑ ใน ๔ ขอ ซึ่งทานบอกไวตั้งแตวันแรกที่อุปสมบทวาควรทํา เพราะเปนการแสวงหาอาหารมาเลี้ยงชีพ เปนความจําเปนสําหรับภิกษุผูที่ไมมีโยมเลี้ยงดู ถามีโยมเลี้ยงดูจะไมออกบิณฑบาตก็ไดไมอาบัติ และในการออกบิณฑบาตนั้น ทานสอนไววาใหเดินไปดวยอาการสํารวมมองไปขางหนาเพียง ๔ ศอก มีนัยนตาทอดลงตํ่า เมื่อมีผูมาใสบาตรใหมองดูแตในบาตรไมพึงมองหนา ทายก ทายิกา (โดยเฉพาะทายิกา) (น จ ภิกฺขาทายิกาย มุขํ โอโลเกตพฺพํ) (๗/๒๓๕/๔๒๙) เปนการตัดหนทางที่จะติดตอทอดสะพานซึ่งกันและกัน 

          แตการเหยียบผาขาวยอมตองมองดูหรืออาจทักทายผูใหเหยียบเปนการแสดงนํ้าใจใหเขาปลื้มใจยิ่งขึ้น ประทับใจยิ่งขึ้นเปนเหตุใหวนเวียนตามหาทางใกลชิดสนิทสนม เปนอันตรายแกพรหมจรรยในโอกาสตอไป

          ดวยเหตุนี้ พระอานนทจึงอธิบายแกโพธิราชกุมารวา “พระผูมีพระภาค ไมทรงเหยียบผาขาวเพราะทรงคิดอนุเคราะหบุคคล (คือภิกษุ) ที่เกิดมาภาย หลัง เพื่อใหถือเปนเยี่ยงอยางในการไมเหยียบ” 

          โดยนัยที่กลาวมา จึงพอสรุปไดวา เดิมที่เดียวมีพุทธประสงคไมใหภิกษุเหยียบผาขาว ถึงกับทรงปรับอาบัติไว ตอมาทรงผอนปรนใหเหยียบได เมื่อมีผูขอรอง แตจะไมเหยียบก็ได 

  เหมือนทรงอนุญาตใหภิกษุฉันเนื้อสัตวที่พนจากขอหาม ๓ อยางแตใครจะไมฉันเลยก็ได แมมีผูขอรองใหฉันก็บอกเขาวาอาตมาฉันมังสวิรัติก็ไมมีใครวาอะไร ทายกทายิกาก็จัดอาหารมังสวิรัติใหฉันไดทุกวันนาจะทําได ยากกวาการไมเหยียบผาขาวเสียอีก ทรงอนุญาตธุดงค ๑๓ ขอ แตภิกษุ จะไมถือเลยสักขอก็ได 

          ขาพเจาคงตองขอยุติเรื่องนี้ไวเพียงเทานี้กอน และตองกราบขออภัยอยางสุดซึ้งตอบุคคลทุกฝายโดยรอบดาน หากเปนการกระทบกระเทือนใจผูใดบาง ขาพเจามีเจตนาดีตอบุคคลทุกฝาย ความตองการที่จะใหชาวพุทธเราเขาใจพุทธศาสนาโดยถองแท               เปนแรงผลักดันใหขาพเจาเขียนเรื่องอันเปนปรากฏการณทางสังคมออกมาในระยะนี้แมขาพเจาจะเสียใจอยูบางแตคิดวาถาหากเปนประโยชนแกชาวพุทธโดยสวนรวม ขาพเจาก็พอใจและนาจะคุม 

          อนึ่ง ขาพเจารูสึกไมสะดวกใจอยูบางที่ทําตนเปนเสมือนเที่ยวสั่งสอนผูอื่น ทั้งๆ ที่ตนเองก็ยังไมสมบูรณพรอม แตความปรารถนาดีตอพี่นองชาวพุทธซึ่งมีอยูในขาพเจาตลอดมา (ขาพเจามิไดคิดวาคนอื่นๆ จะไมมี)นั้นทําใหขาพเจาตองขมความรูสึกนั้นเสียแลวทําไป หากเปนโทษขาพเจาก็ยินดีรับโทษนั้น แตเจตนารายตอผูใดกลุมใดนั้นไมมี ขาพเจาใครขอรองวิงวอนชาวพุทธทั้งหลายใหหันมาสนใจการทําบุญกุศลในแนวสังคมสงเคราะหกันใหมากขึ้น อยามัวหลงใหลในการทําบุญดวยตองการผลบุญใหญใสตนแตทําใหพระลําบากโดยรูเทาไมถึงการณ ไมเหลียวดูคนยาก คนจนหรือขูดรีดมาจากคนจน แลวมาพอกพูนใหผูที่ลนแลวลนอีกนักเลย ขอให้เรามาช่วยกันถมส่วนที่พร่องให้เต็ม เกลี่ยส่วนที่พอกพูนนูนเนินให้ลงไปสู่ที่ลุ่มบ้าง สังคมของเราจะน่าอยู่ขึ้น 

ขอให้เราทำบุญอย่างฉลาดและประหยัด 

          การที่เราทําตนใหเปนคนดีมีศีลมีธรรมแมจะทําบุญใหทานแกคนไมดี (ทุศีล) ก็ยังไดบุญมากกวาการที่เราเปนคนไมดี ไมมีศีลธรรมแลวทําบุญใน ผูมีศีลธรรม แตถามีศีลธรรมดวยกันทั้ง ๒ ฝายยอมดีกวายอมมีผลมากกวา (บางตอนจากทักขิณา วิภังคสูตร ๑๔/๔๖๒/๗๑๙) 

          อนึ่ง หากตองการไปเกิดในภพภูมิใดก็อบรมตนใหพรั่งพรอมดวยธรรม ๕ ประการ คือศรัทธา ศีล สุตะ จาคะ และปญญา ก็สามารถกําหนดการไป เกิดไดทุกแหงที่ตนตองการ แมปรารถนาความสิ้นอาสวะก็ยอมได (นัยสังขารูปปตติสูตร ๑๔/๒๑๗/๓๑๘-๓๓๒) 

          ที่พูดนี้ไมไดหมายความวาไมควรทําบุญกับพระสงฆผูมีศีล แตหมายความวาใหทําบุญกับทานโดยที่อยาใหทานลําบาก อยาใหทานเสียเวลามาก อยาใหทานเสียระเบียบวินัยเพียงเพราะเราอยากไดบุญจากทาน เราอยากไดบุญมากเพียงใด เราสามารถทําไดโดยการอบรมคุณธรรมตางๆ ใหเกิดขึ้นในตน ไปไดดีไปไดเร็ว มีเรื่องวุนวายนอยมีความสงบมาก สามารถไดรับรสแหงปติสุขที่เห็นไดในปจจุบัน              เพื่อเปนแรงจูงใจใหพวกเราทําบุญในแนวสังคมสงเคราะหกันใหมากขึ้น ขอนําเอาขาวอันนาสลดใจในหนาหนังสือพิมพ (ขาวสด วันที่ ๑๗ ก.พ. ๒๕๓๗) มาใหอานอีกครั้งหนึ่ง ดังนี้ 

          :๒ ด.ช. หิวสุดฯ กิน “แมว” สดๆ 

          จับบีบคอดูดเลือด! แกอดตาย 

          สุดสลด ๒ หนูนอยพี่นองทนความหิวโหยไมไหว จับลูกแมว ๓ ตัว กัดคอดูดเลือดกินประทังชีวิตหนาที่วาการอําเภอเมืองหนองคาย ทามกลาง ความสมเพชของผูคน รํ่าไหในสภาพเนื้อตัวเปอนเลือดคาวคลุง หลังตร.คุมตัวมาสอบ เผยครอบครัวสุดรันทด พอติดกัญชาแม่ติดเหลา เลี้ยงทิ้งๆขวางๆ ปลอยใหหากินตามกองขยะ กอนกินเลือดเห็นลูกแมวอยูในกลอง หลังจับมาเลนเกิดอาการหิวจนตองกัดคอดูดเลือด ตร.ฟงถึงอึ้ง ระดมกําลังออกติดตามพอแมมารับตัว พรอมหาทางชวยเหลือดวน 

          ๒ พี่นองทนหิวโซไมไหวกัดคอแมวกินเลือดเปนอาหารประทังชีวิต ครั้งนี้เปดเผยเมื่อเวลา ๑๔.๐๐ น. วันที่ ๑๖ กุมภาพันธ ร.ต.อ.บัญชา ศรีอนันต รอยเวร สภ.อ.เมืองหนองคาย ไดรับแจงมีเด็กชายวัย ๗-๘ ขวบ ๒ คน กําลังทารุณสัตวกัดคอลูกแมว ๓ ตัว ทั้งเปนและดูดเลือดกินสดๆ ตอหนา ขาราชการและประชาชนที่มาติดตอราชการบริเวณหนาที่วาการอําเภอเมือง หนองคาย ถ.ประจักษ จงึรุดไปตรวจสอบพบ  ๒ พนี่องชอื่ ด.ช.โตง (นามสมมตุิ) อายุ ๗ ป และด.ช.กาว (นามสมมุติ) อายุ ๘ ป เปนลูกชายของนายแดง และนางเข็ม ไมทราบนามสกุล อาศัยอยูในบานไมมีเลขที่ ขางสํานักงานไรยาสูบ ถนนมีชัย อ.เมืองหนองคาย 

          ภายหลังพบเจาหนาที่ ด.ช.โตงผูเปนพี่ชายเผยถึงชีวิตสุดลําเค็ญวา นับแตจําความได รูแตวาพอ ติดกัญชาแมติดเหลาไมไดประกอบอาชีพอะไร ไดแตเก็บสิ่งของตามกองขยะขายประทังชีวิตไปวันๆ เพราะความยากจนขนแคน นอกจากจะไมไดเรียนหนังสือเหมือนคนอื่น แตละวัน ๒ พี่นอง ตองตะลอนคุยหาสิ่งของในกองขยะมาขายไดเงินวันละประมาณ ๑๐ บาท ก็ตองนําไปใหพอแม ซึ่งปลอยใหพวกตนหากินกันตามลําพัง ทั้งที่ไมมีเงินติดตัวสักสลึงเดียว 

       ด.ช.โตง เลาตอไปวาเมื่อตอนเที่ยงกอนหนานี้ไปพบกลองลูกแมว ๓ ตัว ถูกทิ้งในกองขยะใกลสนามกีฬาจังหวัด ขางๆที่วาการอําเภอเมืองหนองคาย จึงนําลูกแมวเหลานั้นมาเลน แตเนื่องจากทนความหิวโหยติดตอกันมาหลายวันไมไหวจึงตัดสินใจชวนนองชายกัดคอแมว ดูดเลือดกินเปนอาหารประทังชีวิต 

          ผูสื่อขาวรายงานวา สภาพเด็กทั้งสองคนขณะใหการตางรํ่าไหเพราะ กลัวถูกจับกุมหนาตาตลอดจนเสื้อผาเปรอะเปอนไปดวยเลือดแมวสงกลิ่นเหม็นคาวไปทั้งหองรอยเวร เปนที่นาเวทนาและนาสะเทือนใจแกผูพบเห็นเปนยิ่งนัก หลังสอบปากคํา ร.ต.อ.บัญชา จึงสงเจาหนาที่ออกติดตามหาตัว พอแมเพื่อใหมารับตัวเด็ก และจะไดดําเนินการชวยเหลือตอไป”

       ในสังคมไทยเรา เด็กและผูใหญที่อดอยากหิวโหยไมมีเสื้อผาใชสอยสวมใสก็ยังมีอยูเปนจํานวนมาก แผกระจายอยูทั่วประเทศ ถาเราหมั่นคิดถึงคนพวกนี้บอยๆ เราจะฟุมเฟอยไมลง การที่จะเอาผาดีๆ มาตัดเปนชิ้นเล็กชิ้นนอย เพื่อใหพระเหยียบแลวเอาไปบูชากับการที่เอาผาดีๆ ทั้งผืนโดยไมตองตัดไปใหเด็กยากจนในชนบทใชสอยอยางไหนจะนาทํากวากัน ขอใหคิดดูเถิด 

          การทำบญุให้ทานควรนึกถึงความสูญเสียทางเศรษฐกิจโดยสวนรวม และนึกถึงทรัพยากรของ    ชาติดวย หลักการประหยัดคือการไมใหสูญเปลา เราเสื่อมโทรมทางเศรษฐกิจและสูญเสียทรัพยากรของชาติมามากตอมากในอดีต เพราะเรามองใกลและมองเห็นแตความสมปรารถนาของตน คนอื่นจะเปนอยางไรก็ชางเขา  การพัฒนาไมเปนไปในทางอเนกสัมพันธ คือ          ไมบูรณาการ (integral*) เหมือนรางกายของคนที่ไมสมสวน เชน ตัวใหญ ขาเล็ก สรางความทุกขยากลําบากใหกับขาเปนนักหนา ในที่สุดขาก็เดินไมไหว จึงพลอยลําบากไปหมดทั้งตัวเหมือนสังคมไทยทุกวันนี้ ทั้งสังคมโลกและสังคมศาสนา รีบชวยกันแกไขเถิด 

          ทางแก้ไขก็คือ ช่วยกันปรับปรุงชาวพุทธให้เป็นสัมมาทิฏฐิ ให้มีทัศนคติที่ถูกตองตอหลักธรรมอันเปนแกนแทแหงศาสนาของตน ฯลฯ

อ.วศิน  อินทสระ