พระผูมีพระภาคเจาตรัสวา “บุคคลใดประพฤติสุจริตดวยกายวาจาใจในเวลาเชากลางวันหรือเย็นก็ตาม เชากลางวันและเย็น นั้น ก็เปนเวลาที่ดีของบุคคลนั้น”
พระศาสดาตรัสตอไปวา “บุคคลประพฤติชอบในเวลาใด,เวลานั้น ชื่อวาเปนฤกษดี (สุนกฺขตฺตํ) มงคลดี (สุมงฺคลํ) สวางดี (สุปภาตํ) รุงดี (สุหุฎฐิตํ) ขณะดี (สุขโณ) ยามดี (สุมุหุตฺโต) และเปนการบูชาดีแลว (สุยิฏฐํ) ในเพื่อนพรหมจารีทั้งหลาย (ผูประพฤติดีรวมกัน)
กายกรรม วจีกรรม มโนกรรมและความปรารถนาของทานผูนั้น เปนสิ่งดีงามถูกตอง เมื่อบุคคลทํากรรมอันดีงามถูกตองแลว ยอมไดรับผลดีงาม บุคคลเหลานั้นไดรับประโยชนแลว ขอจงมีความสุขไรโรค งอกงามในพระพุทธศาสนา มีความสุขพรอมดวยญาติทั้งปวง”
พระพุทธพจนในสุปุพพัณหสูตรนี้ แสดงหลักสําคัญอยางหนึ่งของพระพุทธศาสนา คือ ถือเอา สุจริตกาย วาจา ใจ เปนฤกษดียามดี ตรงกันขามกับความเชื่อทางโหราศาสตรของพราหมณในสมัยนั้นและของชาวโลกทั้งปวง แมในสมัยตอมาจนถึงปจจุบัน ในสังคมไทยเราเอง แมคนไทยจะเปนชาวพุทธ เกือบ ๑๐๐ % แตความเชื่อโหราศาสตรและกิจกรรมทางโหราศาสตรก็เปนไปอยางแพรหลายทั่วถึงในหมูชนทุกระดับชั้น ผูเปนอาจารยทางโหราศาสตร มีทั้งบรรพชิตและคฤหัสถ (คือทั้งพระและฆราวาส) สํานักโหราจารยมีอยูทั่วไปทั้งในวัดและนอกวัดมีพุทธศาสนิกชนไปมาหาสูไมขาด คนใหญคนโตในบานเมืองมักจะมีโหรประจําตัวคอยแนะนําชวยเหลือในการตัดสินใจ
เรื่องเหลานี้มองเผินๆเหมือนไมเสียหายอะไร แตถามองตามหลักพระพุทธศาสนาในเรื่อง กฎแหง กรรม ความรับผิดชอบตนเองและการดําเนินชีวิตดวยสติปญญาแลวจะเห็นวาขัดกัน
อนึ่ง วาตามความเปนจริงแลว การทํานายของโหราศาสตรยอมผิดบาง ถูกบาง ไมมีใครสามารถยืนยันไดวาถูกเสมอไป ถาผิดถูกเทากันเราควรเสี่ยงหรือไม ทําไมเราไมหัดใชสติปญญาหรือเหตุผลในการตัดสินปญหา แก้ปัญหาหรือดำเนินกิจการต่างๆอาศัยความสุจริตกาย วาจา ใจ เป็นมูลฐาน อาศัยสติปญญาเปนไฟสองทาง เราพรอมที่จะรับผิดชอบผลแหงการกระทําของเรา โดยไมโยนความรับผิดชอบไปใหสิ่งอื่นซึ่งไมประจักษแจงแทจริง
พุทธศาสนาสอนใหพุทธบริษัทเชื่อกฎแหงกรรม รับผิดชอบตัวเอง ดําเนินชีวิตดวยสติปญญา ไมเชื่องาย ไมงมงาย เนนเรื่องตนเปนที่พึ่งของตน ใหมีตนเปนที่พึ่ง มีธรรมเปนที่พึ่ง ถือเอาการประพฤติธรรม คือ สุจริตกาย วาจา ใจ เปนแนวทางแหงการพึ่งตนเอง มีชาวตางประเทศกลาวถึงพระพุทธศาสนา
โดยคํานึงถึงลักษณะนี้วา a do-it- yourself religion (ศาสนาที่ตองลงมือทํา ดวยตนเอง) ไมมีการ ออนวอน ตรงกับพระพุทธพจนที่วา “ความเพียรทาน ทั้งหลายตองทําเอง ตถาคตเปนเพียงผูบอก (ทาง) เทานั้น” ชาวพุทธผูเชื่อมั่นในเรื่องนี้ยอมเปนผูแกลวกลาที่จะทําตามคําสอนของพระศาสดาโดยไมลังเล หันรีหันขวางอันเปนเหตุใหเสียเวลาเปลาในการพัฒนาตน แตจะมุงหนาสูธรรมอยางเดียว (ธมฺมาภิมุโข) การพัฒนาตนยอมดําเนินไปโดยรวดเร็ว มีผล นาพอใจ
บางแหงพระผูมีพระภาคเจาตรัสวาประโยชนเปนฤกษของประโยชนเอง คือการที่ทํากิจสําเร็จโดยชอบธรรมนั่นแหละเปนฤกษดีอยูแลว ดวงดาวในทองฟาจะชวยอะไรได
ตรัสเลาถึงชายหนุมคนหนึ่งไปขอหญิงสาว พอแมของหญิงยินยอมยกใหแลว นัดวันแตงงานเรียบรอยแลว แตทางผูใหญฝายชายไปดูฤกษยามจากนักบวชที่พวกเขาเคารพนับถือทานหนึ่ง นักบวชบอกวาฤกษยังไมดี ฝายชายจึงงดเสียไมไดไปรับเจาสาวตามวันนัดโดยมิไดสงขาวใหรู
ทางฝายเจาสาวคอยทั้งวัน เห็นวาฝายเจาบาวไมมาจึงยกลูกสาวใหชายอื่นที่เขาตองการไป พอถึงวันฤกษดีเจาบาวและญาติก็พากันไปเพื่อรับเจาสาว พอแมของเจาสาวบอกวาไดยกใหคนอื่นไปเสียแลวเพราะไมมาตามที่นัดไว
การมัวรอฤกษอยูทําใหเสียประโยชนอยางนี้, พระพุทธองคจึงตรัสวา “สจุริตกาย วาจา ใจ นั่นแหละ คือ ฤกษ์ดียามดี” ถ้าเราทำดีฤกษ์ดีทุกเวลา ถ้าทำชั่วฤกษเสียทุกเวลาเหมือนกัน พวกโจรแมจะดูฤกษยามสักเทาใดก็ไมพนบาป ไมพนทุกขในรูปแบบใดแบบหนึ่ง
ที่พูดนี้ เพียงชี้เหตุผลใหดู ไมใชหักหาญรานนํ้าใจกัน ใครจะยังสมัครใจ ถือฤกษยามอยูก็ตามใจ เพราะเปนสิทธิของทาน
ขาพเจาเคยทราบวา มีทานเจาคุณเจาคณะจังหวัดทานหนึ่ง มีเลขาเปนพระหมอดู ทานจะทําอะไรจะไปไหนตองถามโหรประจําตัวกอน บางคราวทานจะมากรุงเทพฯ เลขาพระหมอดูบอกวาวันที่จะไปนั้นฤกษไมดี แตทานจําเปนตองไปในวันนั้น (เกี่ยวกับรถไฟตองจองตั๋วลวงหนาหลายวันจึงจะได ชั้น ๑ นอน)วิธีแกปญหาของทานก็คือออกจากกุฏิออกจากวัดเสียกอน ในวันเวลาที่พระหมอดูบอกวาเปนฤกษดี ไปขออาศัยนอนวัดอื่นกอน ๑ คืน หรือ ๒ คืน สุดแลวแตฤกษ
ขาพเจาคิดวา ถาทานตองทําอยางนี้บอยๆ การเดินทางของทานก็เปนเรื่องยุงยากลําบากสําหรับทานมิใชนอยทีเดียว
เรื่องวัน อธิบดี ธงชัย วันอุบาทว โลกาวินาศอะไรในปฏิทินบางเลม ก็เหมือนกัน ถาถือตามหลักพระพุทธศาสนาแลว วันจันทร-วันอาทิตย, วันอาทิตย-วันเสารจะเปนวันอธิบดีหรือธงชัยจะเปนวันอุบาทว หรือโลกาวินาศ ก็อยู่ที่การกระทำของคนเรา วันไหนทำดีก็เป็นอธิบดีเป็นธงชัย วันไหนทำชั่ว ก็เปน อุบาทว เปนโลกาวินาศ ตัววันเองเปนกลางๆ ไมดีไมชั่ว เหมือนแกวเปลาๆ ทานเอาอะไรใสลงไปมันก็เปนแกวอยางนั้นไป เอาเหลาใสเปนแกวเหลา เอานํ้าสมใสเปนแกวนํ้าสม เปนตน
สุขทุกขในชีวิตคน มนุษยเราทํากันขึ้นมาเองมากกวาสิ่งอื่นทําใหบางรายทําตัวเองมากกวาคนอื่นทําให บางรายถูกเพื่อนมนุษยดวยกันที่ใจมัน ไมเปนมนุษยเบียดเบียนบีบคั้น เอารัดเอาเปรียบทารุณโหดรายหนวงเหนี่ยวกักขังเพื่อแสวงหาผลประโยชนจากมนุษยดวยกันผูออนแอกวาโงเขลากวา ซึ่งคนผูรูจักเอารัดเอาเปรียบและเบียดเบียนบีบคั้นผู้อื่นอยู่เหล่านี้ที่อยู่ในเมืองไทย เกิดในเมืองไทยสวนมากก็บอกตนเองและประกาศแกผูอื่นวา “นับถือศาสนา พุทธ” ทั้งนั้น และพวกเขามักจะมีพระพุทธรูปองคเล็กๆ แขวนเต็มคอเพื่อปองกันตนเองจากการถูกเบียดเบียนและขอใหพระชวยใหปลอดภัย แตพระพุทธเจาสอนอะไร พระธรรมพรํ่าสอนอยางไร พวกเขาไมรับรูไมเขาใจและไมพยายามที่จะเขาใจ เขากลับทําตนเปนปฏิปกษกับพระพุทธเจา และคําสอนของพระองคโดยไมรูตัว เพราะโมหะ เพราะอวิชชา เพราะโลภะ เปนตัวหอหุมจิตใจใหมืดมน
นับตามทะเบียนบาน คนไทยสวนมากนับถือพุทธศาสนาแตเขาถึงพุทธศาสนาในสวนลึกไดตามสติปญญาของตน คือ มีสติปญญาแคไหนก็นับถือไดแคนั้น บางคนก็นับถือไดเพียงกราบๆ ไหวๆ สิ่งที่เขาใจวาขลังและศักดิ์สิทธิ์ ถึงไหนถึงกัน แตพอบอกใหฟงธรรม ศึกษาธรรม ประพฤติธรรมก็กําหูเสีย ทั้ง ๒ ขาง ไมอยากฟง เห็นเปนเสียเวลาและไรประโยชน ในการไปกราบไปไหวนั้น เขามีดอกไม ธูปเทียน และทองคําเปลวเปนแผนไวใหปดทององคพระหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้นๆ รวมทั้งรูปเคารพในที่นั้นดวย นาเสียดายที่รูปดีๆ สวยๆ ชางอุตสาหบรรจงทําอยางประณีต เปนปฏิมากรรมที่สวยงาม แตถูกทําใหเปรอะไปดวยทองคําเปลวแผนเล็กแผนนอย ใครปวดหัวก็ปดที่พระเศียรหรือศีรษะทานใครปวดไหลก็ปดที่ไหล เปนตน อธิษฐานขอใหหาย แตในที่สุดก็ไมพนหมอไมพนยา
สติปญญาในเรื่องนี้เขามีเทานั้น ทางวัดควรแนะนําเขาใหทําเสียให ถูกตองตามเหตุผลพัฒนาปญญาของพวกเขาขึ้นมา เพื่อเขาใจเหตุผลดีขึ้นเขาใจชีวิตดีขึ้น ถาทําเพียงเทานั้นหายโรคได เราก็ไมตองมีหมอไมตองกินยา เพียงแตทําสิ่งที่เชื่อกันวาศักดิ์สิทธิ์เหลานั้นใหแพรหลายทุกมุมเมืองใหทั่วถึงคนจะไดไมตองพึ่งหมอพึ่งยา เมืองไทยจะไดมีสุขภาพดีถวนหนาเสียที พระพุทธเจาเองทรงเห็นความสําคัญเรื่องหมอหรือยาอยู เมื่อทรงประชวรยังตองเสวยยาและทรงใหหมอชีวกรักษา ทรงสอนเรื่องปจจัย ๔ วาเปนสิ่งจําเปนของมนุษย คือ เสื้อผา อาหาร ที่อยูอาศัย และยารักษาโรค ไมเคยทรงสอนใหไปออน วอนสิ่งใดเพื่อความหายโรค พระสงฆเองเมื่อปวยทานก็รักษาดวยยา เมื่อจําเปนตองเขาโรงพยาบาลก็เขา เรียกวาทําไปตามเหตุ อันควร
ขอใหชาวพุทธเราลืมตาขึ้นมองความจริง มองสิ่งตางๆ ใหเห็นตามเป็นจริง จริงอยู่ความจริงบางอยางอยู่ลึก เราต้องใช้สติปัญญาอันแหลมคมเจาะลงไปใหลึกลงไปๆ จึงจะเห็นได แตเมื่อไดเห็นแลวก็คุมกับความเพียรพยายาม คุมกับการลงทุนลงแรง
พิธีรีตองตางๆ ที่ทํากันอยูอยางครึกโครมหนาแนน เรียกรองความสนใจของคนไดเปนอันมาก รวมทั้งไดผลประโยชนเปนอันมากดวยนั้น ขอใหชาวพุทธเราลืมตาขึ้นดูเสียใหดีวา เหมาะสมกับพุทธศาส
นิกชนผูมีปญญา มีการศึกษาเชนทานหรือไม? เปนที่โปรดปรานของพระบรมศาสดาของเราหรือไม? เปนทางหมดเปลืองทรัพยสินหมดเปลืองแรงงานโดยเปลาประโยชน หรือไมขอใหใชปญญาคิดตามแนวเหตุผล อยาสักแตวาทําตามความเชื่อและปรัมปราประเพณี ขอใหมองดูดวยปญญาจักษุเห็นเหตุผลชัดเจนแลวจึงคอยทํา อยาใหเปนการฟุมเฟอยสุรุยสุรายโดยไมเหลียวดูความทุกขยากของเพื่อนมนุษยรอบขาง
มุมหนึ่งของชีวิตยังมีเด็กยากจนอยูมากในเมืองไทยเรา ตัวอยางหนูนอยคนหนึ่ง (เด็กหญิง) อายุเพียง ๙ ขวบ ตองการเงินเพื่อซื้อสมุดเพียง ๔๕ บาท ตองนั่งรถจากสระบุรีมาขอทานที่สวนจตุจักร เพราะครูบอกวาเด็ก ที่เรียนหนังสือตองมีสมุดครบ หนูนอยมีสมุดไมครบจะตองหาซื้อเพิ่มดวย จํานวนเงิน ๔๕ บาท แมมีอาชีพรับจางเก็บผักขาย ฝนตกหลายวันไมมีใครมาจางแมไปเก็บผัก มีเพื่อนบอกวาที่สวนจตุจักรขอทานไดวันหนึ่งเปน ๑๐๐ บาท หนูนอยจึงหนีแมมา แมรูเขาจึงมาตาม
หนูนอยยังโชคดีที่มีพลเมืองดีสังเกตเห็นวาไมใชเด็กขอทานธรรมดา เกรงจะถูกหลอกไปเขาแหลงพวกทุจริต จึงแจงตํารวจใหมาสอบถามดู จึงไดความตามที่เลามาและแมมารับจากสถานี ตํารวจกลับบานไดโดยปลอดภัย
ในสถานการณเชนนี้ วงการศาสนาของเราจะใจจืดใจดําจัดกิจกรรมตางๆ ที่ฟุงเฟอฟุมเฟอย อยูไดอยางไร ขออยาไดทําอะไรเพียงเพราะเหตุที่เคย ทํากันมาหรือเพียงเพื่อรักษาปรัมปราประเพณีกันเลย ขอใหทําโดยคํานึงถึงเหตผุลและเท่าที่จำเป็น ขอให้ศาสนาดำรงอยู่เพื่อประโยชนของมหาชน เพื่อความสุขของมหาชนสมตามพระปณิธานของพระบรมศาสดาของเรา ผูทรงสละทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อประโยชนสุขของมหาชน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น